Actueel

Column Peter van der Mars: Stop met lineaire bouw

‘Er is nauwelijks iets te merken van de grote beweging die toch gemaakt moest gaan worden’

Nederland moet niet meer accepteren dat er nog op traditionele lineaire wijze gebouwd wordt. Bouwen op een wijze waardoor het bouwwerk na zijn levensduur volledig wordt gedemonteerd op een wijze waarop alle (of zo veel mogelijk van de) verwerkte bouwproducten opnieuw kunnen worden gebruikt zou de standaard moeten zijn. Er moet wel worden aangetoond dat dit demonteren ook echt functioneert en dat de materiaal- en productkringloop hiermee gesloten wordt.

De beweging naar een circulaire bouweconomie komt langzamerhand tot stilstand. Afgezien van een aantal fanatieke ondernemers, architecten en een nog kleiner aantal opdrachtgevers is er nauwelijks iets te merken van de grote beweging die toch gemaakt moest gaan worden. Zoals in elk dossier zijn er wel voldoende adviseurs en consultants die een dik belegde boterham verdienen met hun werk in dit dossier. Zo wordt er op diverse plekken nagedacht over het meten van circulariteit en creëren milieu-adviesbureaus eigen databases met ‘circulariteitsdata’ over producten en materialen.

Urban mining niet voldoende

Al jaren wordt de focus voornamelijk gelegd op het gebruiken van materiaal en producten die vrijkomen uit de sloop van vastgoed en andere objecten om zo dus materiaal te oogsten uit de bestaande, gebouwde omgeving. Diverse onderzoeken hebben echter aangetoond dat deze bronnen niet afdoende zullen zijn om de materiaal- en productbehoefte af te dekken voor de komende bouwopgaven. Daarnaast zijn er vaak vraagtekens te zetten bij de herbruikbaarheid van de materialen en producten. De uitspraak: ‘Urban mining moet je doen, maar verwacht er niet te veel van!’, lijkt gerechtvaardigd.

Velen zeggen dat je nog maar moet afwachten of men een product van nu over 20, 40, 60 jaar nog wel wil gebruiken. Immers de ontwikkelingen van producten staan niet stil. Dat is helaas nu eenmaal het risico dat we lopen. Aan de andere kant weten we zeker dat een product dat niet demontabel is, ook niet hergebruikt wordt. Daarmee kunnen we hoogstens hopen op het recyclen van de materialen waar het product uit bestaat. Kortom het is tijd voor het nemen van stappen vooruit! Lineair bouwen zou niet meer mogen worden toegelaten of in ieder geval moeten worden ingeperkt.

Bijdrage van Peter van der Mars (Metaalunie)  in Metaal + Techniek, september 2021