Actueel

Van stadskantoor naar sociale woningbouw: tweede leven voor jaren ’70 gevel

Een 50 jaar oude aluminium gevel hergebruiken in een nieuwbouwproject? Dat kan, zo blijkt uit dit project van Superuse Studios waarin een gevelsysteem verhuisde van het stadskantoor in Roosendaal naar een prijswinnend woningblok in Den Bosch.

Op 1 juni 2024 werd het Collectief Woonproject Boschgaard in Den Bosch Oost feestelijk geopend. In dit project hebben de bewoners in samenwerking met woningcorporatie Zayaz 19 sociale huurwoningen gebouwd in combinatie met een buurtcentrum. Het is het eerste sociale woningbouwproject dat met zoveel mogelijk hergebruikte materialen is gebouwd. Belangrijke rol bij het realiseren van het hergebruik speelde Superuse Studios, architectenbureau met meer dan twintig jaar ervaring op dit vlak en bekend van iconische projecten zoals BlueCity. Zij maakten het mogelijk om het gebouw voor 84% te maken uit bouwmaterialen die vrijkomen uit sloop- en renovatieprojecten. Hiermee werd 70% CO2-uitstoot bespaard in vergelijking met nieuwbouw zonder hergebruik.

Gezocht: serregevel

Een van de kenmerkende hergebruikte onderdelen is de serregevel. In het ontwerp van Boschgaard had Superuse-architect Jeroen Bergsma onverwarmde serres (wintertuin) aan de voorzijde van het gebouw ontworpen. Met de ontwerpschetsen ging Karola van Rooyen, een van de materialenscouts van Superuse, op zoek en zij vond binnen het netwerk van slopers een interessante gevel via Hans Snellen Jr: de gevel van het stadskantoor van de gemeente Roosendaal. De gemeente had als ambitie zo veel mogelijk materialen afkomstig uit dit gebouw voor hergebruik beschikbaar te stellen en dit zorgde mede voor een goede samenwerking waarbij alle partijen hun uiterste best deden om de mogelijkheden van hergebruik van de gevel te onderzoeken. De vijftig jaar oude aluminium gevel van dit gebouw voldeed niet meer aan hedendaagse kwaliteitsnormen omdat de profielen niet thermisch ontkoppeld waren. Hierdoor was het in de zomer in het gebouw veel te warm en in de winter juist veel te koud. Bij de ingrijpende renovatie van het stadhuis zou de gevel dus worden vervangen.

Van match naar demontage

Na een eerste contact en een bezoek bleek dat de maatvoering geschikt was. Het originele ontwerp van de kozijnen bleek ook slim be­dacht: eenvoudig, maar met veel verschillen­de mogelijkheden en daardoor goed aanpasbaar. Het bevatte grote draaiende ramen waardoor de serres ook als balkon te gebruiken zouden zijn. Met Hans Snellen jr. werden afspraken gemaakt over de wijze van demontage. Het sloopbedrijf vervaardigde speciale bokken om de gevelelementen veilig te transporteren en op te slaan op een tijdelijke locatie in de buurt van het project.

Samenwerking met oorspronkelijke producent

Via de facilitaire dienst van de gemeente Roosendaal werden de archieftekeningen uit 1975 gevonden met daarop de naam van de producent en leverancier van het aluminium gevelsysteem: de firma Wuyts uit België. Er werd contact gelegd met het bedrijf dat nog steeds actief is én trots bleek te zijn op het systeem dat in de jaren 70 state-of-the-art was. Het bedrijf wilde ook graag meedenken over hoe de gevel aangepast kon worden en was bereid om de montage in het nieuwe project te verzorgen. Superuse werkte de maatvoering en details van de gevel uit, op een manier dat zo min mogelijk bewerkingen nodig waren. Wuyts maakte vervolgens de werktekeningen en vervaardigde passtukken voor aansluiting bij het schuine dak. Bij de montage verving Wuyts de oude rubbers door nieuwe, maar verder bleek al het aluminium nog in prima staat. Het isolerende glas in de gevel hoefde ook niet vervangen te worden. Er werden deuren toegevoegd uit een ander sloopproject.

Doordat zo weinig gewijzigd hoefde te worden, is de oorspronkelijke gevel van het stadhuis nog goed te herkennen in de gevel van Boschgaard: bewijs dat een goed ontworpen product zijn waarde behoudt, ook na een eerste levensfase.

Meer informatie: Superuse Studios